Malaria plasmodium: co to jest, cykl życia, diagnostyka i leczenie

W tym artykule zebrano i zaktualizowano informacje na temat malarii Plasmodium - poważnego czynnika wywołującego malarię. Zwłaszcza jeśli zamierzasz podróżować do ciepłych krajów, powinieneś być świadomy jego istnienia..

Czym jest malaria Plasmodium i kiedy się pojawiła?

Plasmodium malariae to najprostszy pasożyt wywołujący malarię z 72-godzinnym cyklem rozwojowym. Nie toleruje temperatur poniżej +16 stopni Celsjusza. Dlatego nie zapuszcza korzeni w komarach z naszych szerokości geograficznych. Jest to jeden z kilku pasożytów Plasmodium, które infekują ludzi, w tym Plasmodium falciparum (falciparum) i Plasmodium vivax (vivax), które są odpowiedzialne za większość zakażeń malarią. Chociaż występuje na całym świecie, jest to tak zwana „łagodna malaria” i nie jest tak niebezpieczna jak ta sama P. falciparum czy P. vivax..

Ten pasożyt malarii powstał ponad 2000 lat temu i został opisany w starożytnych cywilizacjach greckich i rzymskich. W tym samym czasie opisano jej podgatunki: malarię czterodniową (kwartał), trzydniową i dwudniową.

Po odkryciu przez Alphonse Laverana w 1880 r. Faktu, że czynnikiem wywołującym malarię jest rzeczywiście pasożyt, rozpoczęto szczegółowe badania tych organizmów. Wczesne szczegółowe prace biologa Camillo Golgiego w 1886 roku wykazały, że niektórzy pacjenci mieli związek między 72-godzinnym cyklem życiowym pasożytów a podobną częstością napadów (typ przeziębienia i gorączki pacjenta), podczas gdy inni pacjenci mieli 48-godzinne cykle rozwojowe. Doszedł do wniosku, że musi istnieć więcej niż jeden typ pasożyta malarii odpowiedzialny za te różne wzorce cyklicznych infekcji..

W końcu różne pasożyty podzielono na 6 typów i nadano im nazwy, które noszą obecnie:

• Plasmodium falciparum;
• Plasmodium vivax;
• Plasmodium ovale curtisi;
• Plasmodium ovale wallikeri;
• Plasmodium malariae;
• Plasmodium knowlesi.

Cykl życia Plasmodium Plasmodium: W ludzkim ciele

P. malariae jest jedynym pasożytem, ​​który zaraża ludzi malarią, powodującą gorączkę, która powraca po około trzech dniach (72 godzinach).

W swoim dość złożonym cyklu życiowym malaria zarodźca przenosi się z komara na człowieka iz powrotem. Zarażona tym pasożytem samica komara (główny żywiciel) wstrzykuje ślinę, która oprócz substancji zapobiegającej krzepnięciu krwi zawiera również samą infekcję. Przede wszystkim plazmodium w fazie sporozoitu przenika do wątroby ludzkiej (żywiciela pośredniego), która jest głównym narządem oczyszczającym ze szkodliwych substancji. Po dotarciu do tkanki wątroby sporozoit szuka miejsc do dalszego rozmnażania. W przypadku ogólnego rozwoju przypominamy, że sporozoity są bardzo małe, mają około 5-8 mikrometrów długości, cienkie, przypominające robaki ciałka jednojądrzaste.

Aby to zrobić, przechodzi przez jeden z makrofagów wątroby, zwany komórką Kupffera. A opuszczenie naczynia krwionośnego infekuje jedną z komórek wątroby (hepatocyt), zabijając po drodze kilka innych. W ciągu następnych kilku dni przechodzi kilka cykli rozszczepienia, podczas których rodzi się coraz więcej plazmodii (schizontów). Jedna zainfekowana komórka może ich wyprodukować kilka tysięcy. Rozmnażanie odbywa się bezpłciowo (schizogonia tkanki).

Nowa generacja plazmodiów (merozoitów), która się urodziła, wyróżnia się tym, że nie atakuje już wątroby, ale erytrocyty. Wewnątrz czerwonych krwinek plazmodium jest niedostępne dla komórek układu odpornościowego i może stopniowo pożerać tę krwinkę od wewnątrz, zjadając hemoglobinę i wytwarzając jej nową generację. W takim przypadku zakażone krwinki czerwone tracą mobilność i osadzają się na ściany naczyń krwionośnych.

Około 40 godzin po wniknięciu merozoitów do erytrocytów jądro schizonta dzieli się kilkakrotnie. A następnie pod koniec drugiego dnia (około 48 godzin) rozpada się na 12 lub 24 merozoity. Gdy dojrzewanie plazmodium jest zakończone, rozbija komórkę od wewnątrz i całe nowe pokolenie wchodzi do dna naczynia. Jest to tak zwana schizogonia erytrocytarna, która powtarza się kilka razy. Produkty metabolizmu plazmodium zaczynają przenikać do krwi. Prowadzi to do pojawienia się objawu klasycznej malarii: gorączki, anemii, drgawek, uszkodzenia mózgu, aw rezultacie śpiączki..

Cykl życiowy malarii Plasmodium: w ciele komara

Komary przez większość życia nie piją krwi, ale nektar, soki owocowe i rosę. Gryzą nas wyłącznie samice, które przygotowują się do składania jaj. Do rozwoju jaj potrzebne są składniki odżywcze krwi. Jeśli samica również pije krew chorej na malarię, staje się nosicielką malarycznego plazmodium. Jego forma, która jest śmiertelna dla ludzi, nie jest przystosowana do życia w żołądku komara. Dlatego jest po prostu trawiony innymi treściami..

Jednak nawet w ludzkim ciele niektóre komórki plazmodium utworzyły inną formę - seksualną, która nie została jeszcze aktywowana. Rozmnażanie Plasmodium rozpoczyna się, gdy ciepła ludzka krew w żołądku komara ostygnie. Z makrogamontów powstaje komórka jajowa, a po pewnym czasie z mikrogamontów powstaje plemnik. Występuje rozmnażanie płciowe.

Zapłodniona komórka jajowa ma ruchliwość i migrując w żołądku komara, ostatecznie przenika przez jego ścianę. Następnie tworzy tak zwaną oocystę na zewnętrznej powierzchni. Z każdej takiej oocysty powstają tysiące maleńkich komórek plazmodium, które przemieszczają się do gruczołów ślinowych komara, zakażając jego ślinę. Ponadto samica komara wstrzyknie ślinę do krwi następnego ukąszenia, zarażając go w ten sposób malarią.

Diagnostyka

• Analizę w celu wykrycia czynnika wywołującego malarię plazmodium przeprowadza się w nowoczesnym laboratorium metodą łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR). Jest to najbardziej postępowa i czuła metoda dostępna obecnie, ale także droższa..
• Tańsza i prostsza metoda mikroskopii rozmazów krwi jest szeroko rozpowszechniona w naszym kraju. W tym przypadku kropla krwi jest badana pod mikroskopem i analizowane są charakterystyczne zmiany w erytrocytach pod kątem malarii. Metoda ta ma jedną wadę - jest stosunkowo pracochłonna i wymaga specjalistycznych kwalifikacji asystenta laboratoryjnego..
• Warto również zwrócić uwagę na prostą, niedrogą i dokładną metodę - badanie krwi w celu określenia cząsteczek tworzących plasmodium malarii. Ta metoda jest również nazywana oznaczaniem białek patogenu.

Kto jest zagrożony?

Zagrożone są kobiety w ciąży, ich nienarodzone dzieci, a także dzieci poniżej 5 roku życia. Wrażliwi są również turyści odwiedzający kraje, w których powszechne są komary, nosiciele malarii i ubodzy.

Leczenie malarii: podejście zintegrowane

Bardzo ważne jest, aby nie rozpoczynać leczenia przed postawieniem diagnozy. Po postawieniu diagnozy malarii należy natychmiast rozpocząć odpowiednie leczenie przeciwmalaryczne. Leczenie powinno opierać się na trzech głównych punktach:

• zainstalowany typ plazmodium;
• stan kliniczny pacjenta;
• Podatność pasożyta na lek zależy od obszaru geograficznego, w którym doszło do zakażenia i wcześniejszego stosowania leków przeciwmalarycznych.

Ustawienie typu plazmodium za pomocą diagnostyki jest ważne z następujących powodów:

1. Po pierwsze, zakażenia P. falciparum i P. knowlesi mogą powodować szybko postępującą ciężką chorobę lub śmierć, podczas gdy inne gatunki, P. vivax, P. Ovale lub P. malariae, mają mniejsze prawdopodobieństwo wywołania ciężkich objawów..
2. Po drugie, P. vivax i P. ovale również wymagają dodatkowego leczenia w celu zabicia specjalnych form hipnozoitów, które pozostają utajone w wątrobie i mogą powodować nawrót infekcji..
3. Wreszcie P. falciparum i P. vivax mają różną lekooporność w różnych regionach geograficznych. W przypadku zakażeń P. falciparum i P. knowlesi szczególnie ważne jest szybkie rozpoczęcie odpowiedniej terapii.

Stan kliniczny pacjenta:

Pacjenci ze zdiagnozowaną malarią są zwykle klasyfikowani jako niepowikłani lub ciężcy. Pacjentów, u których zdiagnozowano malarię niepowikłaną, można skutecznie leczyć odpowiednimi doustnymi lekami przeciwmalarycznymi.

Jednak pacjenci, którzy spełniają co najmniej jedno z następujących kryteriów klinicznych:

• zaburzenia świadomości / śpiączka;
• ciężka niedokrwistość normocytarna [hemoglobina < 7>
• niewydolność nerek;
• zespół ostrej niewydolności oddechowej;
• niedociśnienie;
• rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe;
• samoistne krwawienie;
• kwasica;
• hemoglobinuria;
• żółtaczka;
• nawracające uogólnione napady i / lub parazytemia ≥ 5%;

Uważa się, że mają objawy cięższej choroby i powinny być aktywnie leczone pozajelitową terapią przeciwmalaryczną.

Wreszcie znajomość obszaru geograficznego, w którym doszło do zakażenia, dostarcza informacji o prawdopodobieństwie lekooporności pasożyta zarażającego i pozwala lekarzowi prowadzącemu na dobranie odpowiedniej kombinacji leków i czasu trwania leczenia..

Jeśli rozpoznanie malarii jest tylko podejrzewane i nie można go potwierdzić laboratoryjnie lub jeśli diagnoza malarii jest potwierdzona, ale nie można określić gatunku patogenu, wówczas natychmiast przepisuje się leczenie przeciwmalaryczne, które jest skuteczne przeciwko opornemu na chlorochinę P. falciparum.

Po rozpoczęciu leczenia konieczne jest monitorowanie stanu klinicznego i parazytologicznego pacjenta. W przypadku infekcji P. falciparum lub podejrzenia oporności na chlorochinę P. vivax należy przeprowadzić analizę rozmazu krwi, aby potwierdzić odpowiednią odpowiedź parazytologiczną na leczenie (zmniejszenie gęstości pasożytów).

A więc teraz informacje o najbardziej zaawansowanych dotychczas schematach leczenia.

P. falciparum lub gatunki niezidentyfikowane i nabyte na obszarach bez odporności na chlorochinę.

W przypadku zakażeń P. falciparum na obszarach, na których nie występują szczepy odporne na chlorochinę, do których należą Ameryka Środkowa na zachód od Kanału Panamskiego, Haiti, Dominikana i większość Bliskiego Wschodu, pacjenci mogą być leczeni doustną chlorochiną.

Początkowo należy podać dawkę 600 mg chlorochiny (= 1000 mg soli), a następnie 300 mg (= 500 mg soli) 6, 24 i 48 godzin po podaniu dawki początkowej. Całkowita dawka chlorochiny wyniesie 1500 mg (2500 mg soli).

Alternatywnie, jako dawkę początkową można zastosować hydroksychlorochinę 620 mg (= 800 mg soli), a następnie 310 mg (= 400 mg soli) 6, 24 i 48 godzin po podaniu dawki początkowej. Całkowita dawka hydroksychlorochiny wyniesie 1550 mg (= 2000 mg soli).

P. falciparum lub gatunki niezidentyfikowane i nabyte na obszarach o oporności na chlorochinę.

W przypadku infekcji P. falciparum nabytych na obszarach odpornych na chlorochinę dostępne są cztery opcje leczenia:

• Pierwsze dwie opcje leczenia to atovaquone-proguanil (Malarone) lub artemether-lumefantrine (Coartem). Są to złożone leki o ustalonej dawce, które można stosować u dorosłych pacjentów. Obie te opcje są bardzo skuteczne..
• Kolejną opcją leczenia jest siarczan chininy z doksycykliną, tetracykliną lub klindamycyną. W przypadku kombinacji z siarczanem chininy na ogół preferowany jest siarczan chininy z doksycykliną lub tetracykliną. Leczenie chininą należy kontynuować przez 7 dni w przypadku zakażeń nabytych w Azji Południowo-Wschodniej i przez 3 dni w przypadku zakażeń nabytych w Afryce lub Ameryce Południowej.
• Czwarta opcja, meflochina, jest związana z rzadkimi, ale potencjalnie ciężkimi reakcjami neuropsychiatrycznymi, gdy jest stosowana w dawkach terapeutycznych. Ta czwarta opcja jest zalecana tylko wtedy, gdy nie można zastosować innych opcji leczenia.

W przypadku dzieci opcje leczenia są takie same, jak w przypadku dorosłych, z tym wyjątkiem, że dawkę leku dostosowuje się do masy ciała pacjenta. Dawka pediatryczna nigdy nie powinna przekraczać zalecanej dawki dla dorosłych.

P. malariae i P. knowlesi.

Obecnie nie ma dowodów na oporność na chlorochinę u P. malariae i P. knowlesi. Dlatego w przypadku tych zakażeń nadal można stosować chlorochinę (lub hydroksychlorochinę). Ponadto każdy z powyższych schematów leczenia malarii opornej na chlorochinę może być stosowany w leczeniu P. malariae i P. knowlesi.

P. vivax i P. ovale.

Chlorochina (lub hydroksychlorochina) pozostaje skutecznym wyborem w przypadku wszystkich infekcji P. vivax i P. Ovale, z wyjątkiem infekcji P. vivax nabytych w Papui Nowej Gwinei lub Indonezji. Protokoły P. falciparum są również skuteczne i można je stosować.

Raporty potwierdziły wysoką częstość występowania oporności na chlorochinę p. vivax w tych dwóch konkretnych obszarach. Rzadkie przypadki oporności na chlorochinę p. vivax odnotowano również w Birmie (Myanmar), Indiach, Ameryce Środkowej i Południowej. Osoby, które nabyły P. vivax z regionów innych niż Papua Nowa Gwinea i Indonezja, powinny początkowo leczyć chlorochiną. Jeśli pacjent nie reaguje na terapię, leczenie należy zmienić na jeden z dwóch schematów zalecanych w przypadku zakażeń P. vivax opornych na chlorochinę..

Osoby zakażone P. vivax w Papui Nowej Gwinei lub Indonezji powinny najpierw zostać poddane leczeniu zgodnie z protokołem zalecanym w przypadku zakażeń P. vivax opornych na chlorochinę. Trzy schematy leczenia zakażeń P. vivax opornych na chlorochinę to siarczan chininy z doksycykliną lub tetracykliną lub atovakonem-proguanilem lub meflochiną.

Należy zauważyć, że infekcje P. vivax i P. ovale mogą nawracać z powodu hipnozoitów, które pozostają uśpione w wątrobie. Aby wykorzenić hipnozoity, pacjenci powinni przyjąć 14-dniową kurację fosforanem prymachiny. Zalecana dawka to 30 mg fosforanu prymachiny doustnie przez 2 tygodnie. Ponieważ prymachina może powodować niedokrwistość hemolityczną u osób z niedoborem dehydrogenazy glukozo-6-fosforanowej (G6PD), przed rozpoczęciem leczenia prymachiną należy przeprowadzić badania przesiewowe w kierunku niedoboru G6PD..

Zapobieganie

Ponieważ infekcja przenoszona jest przez komary z rodzaju Anopheles, zapobieganie obejmuje zmniejszenie ryzyka ukąszenia. Można to osiągnąć poprzez stosowanie miejscowych repelentów, odzieży ochronnej i siatek podczas snu. Podczas podróży po terenach endemicznych wskazane jest profilaktyczne stosowanie odpowiednich leków (np. Chlorochiny), które mogą zapobiegać rozwojowi infekcji.

Długoterminowa kontrola obejmuje redukcję populacji komarów poprzez eliminację trwałych warstw wodonośnych, traktowanie obszarów lęgowych środkami owadobójczymi i opryskiwanie pomieszczeń sypialnych środkami owadobójczymi.

Komary z rodzaju Anopheles są w stanie szybko rozwinąć odporność na środki owadobójcze, a pasożyty mogą uodpornić się na leki, co utrudnia zwalczanie malarii.

Wykorzystane źródła:

1. https://ru.wikipedia.org/wiki/Plasmodia
2. https://en.wikipedia.org/wiki/Plasmodium_malariae
3. https://ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2176047/
4. https://ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2756624/
5. https://nejm.org/doi/full/10.1056/NEJM199802053380605